ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Ephestia elutella (Hubner)
ชื่อพ้อง (Synonym)  Ephestia amarella, Ephestia icosiella, Ephestia infumatella, Ephestia roxburghi,
Ephestia roxburghii, Ephestia roxburgii, Ephestia sericaria, Ephestia uniformata, Homoeosoma affusella, Hyphantidium sericarium, Phycis angusta, Phycis elutea, Phycis rufa, Phycis semirufa, Tinea elutella (CABI, 2016; Wikipedia, 2016)
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  ผีเสื้อยาสูบ
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  Tobacco moth, chocolate moth, cacao bean moth, cacao moth, currant moth, red streaked knothorn, stored tobacco moth, walnut moth, warehouse moth (Hagstrum and Subramanyam, 2009)

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Arthropoda
    Class  Insecta
       Order  Lepidoptera
           Family  Pyralidae
              Genus  Ephestia
                Species  elutella

ลักษณะการทำลาย (Infestation)

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ยาสูบ : tobacco (Nicotiana tabacum)
โกโก้ : cocoa (Theobroma cacao)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

มะพร้าว : coconut (Cocos nucifera)
ทานตะวัน : common sunflower (Helianthus annuus)
ข้าวสาลี : wheat (Triticum aestivum)

ส่วนของพืชที่ใช้เป็นที่อาศัย (Harboring plant part)

เมล็ด ใบ

การแพร่กระจาย (Distribution)

ผีเสื้อยาสูบพบแพร่กระจายทั่วไปในเขตอบอุ่นและเขตร้อน  Hagstrum and Subramanyam (2009) ได้รายงานไว้ว่าผีเสื้อยาสูบแพร่กระจายอยู่ใน 77 ประเทศ ของ 6 ทวีป คือ เอเชีย ออสเตรเลีย ยุโรป แอฟริกา อเมริกาเหนือ และอเมริกาใต้

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (Favorable condition)

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของหนอนผีเสื้อยาสูบคือที่อุณหภูมิประมาณ 27.5 °C และความชื้นสัมพัทธ์ประมาณ 68% (กาญจนา, 2556)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

CABI (2016) และ Hagstrum and Subramanyam (2009) รายงานแมลงศัตรูธรรมชาติของผีเสื้อยาสูบไว้ดังนี้
ตัวเบียน ได้แก่ แตนเบียน Anisopteromalus calandrae, Bracon brevicornis, Diadegma chrysostictos, Goniozus emigrates, Goniozus gallicola, Habrobracon hebetor, Holepyris glabratus, Mesostenus gracillis, Psilochalcis brevialata, Trichogramma evanescens, Trichogramma telengai, Trichogramma turkestanica, Venturia canescens,
ตัวห้ำ ได้แก่ มวน Orius insidiosus, Xylocoris cursitans, Xylocoris flavipes และไร Blattisocius
tarsalis
เชื้อโรค ได้แก่ Bacillus cereus, Bacillus thuringiensis
 

วิธีการควบคุม (Control measure)

-ควรทำความสะอาดโรงเก็บ และอุปกรณ์ต่าง ๆ ก่อนนำผลิตผลเกษตรเข้าเก็บรักษา
-ปล่อยแมลงศัตรูธรรมชาติ ให้ไปควบคุมประชากรของผีเสื้อยาสูบ
-การควบคุมบรรยากาศในโรงเก็บ โดยปรับให้มีออกซิเจนต่ำ และมีคาร์บอนไดออกไซด์สูง
-การใช้ความเย็นที่ -20 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 2 ชั่วโมง หนอนไม่สามารถมีชีวิตรอดได้ (Russell IPM Ltd., 2016)
-ใช้กับดักฟีโรโมนเพื่อลดปริมาณตัวเต็มวัยเพศผู้
-ใช้สารฆ่าแมลงที่แนะนำให้ใช้กับผลิตผลเกษตรในโรงเก็บพ่นกำจัดตัวเต็มวัยผีเสื้อยาสูบในช่วงที่ออกมามาก หรือรมผลิตผลเกษตรด้วยสารรมฟอสฟีน
 

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] CABI. 2016. Datasheet: Ephestia elutella (chocolate moth). URL http://www.cabi.org/isc/datasheet/21405 (July 29, 2016)
[2] Hagstrum, D.W. and B. Subramanyam. 2009. Stored-Product Insect Resource. AACC International, Inc., St. Paul, Minnesota.
[3] Russell IPM Ltd. 2016. Ephestia elutella. URL http://www.russellipm- storedproductsinsects.com/en/insect/ephestia-elutella
[4] Plantwise. 2016. Plantwise Knowledge Bank: Chocolate moth (Ephestia elutella). URL http://www.plantwise.org/KnowledgeBank/Datasheet.aspx?dsid=21405
[5] กาญจนา โกติทิพย์. 2556. การจำแนกชนิดและชีววิทยาของผีเสื้อศัตรูยาสูบในโรงเก็บ. วิทยานิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่. 60 หน้า.
[6] กาญจนา โกติทิพย์. 2557. การจำแนกชนิดและชีววิทยาของผีเสื้อศัตรูยาสูบในโรงเก็บ. วารสารเกษตร 30(1): 21-28.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สาขาวิชากีฏวิทยา ภาควิชากีฏวิทยาและโรคพืช คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
 
 

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication