ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Aphis craccivora Koch
ชื่อพ้อง (Synonym)  Aphis atronitens, Aphis beccarii del, Aphis cistiella, Aphis citricola, Aphis dolichi, Aphis hordei, Aphis isabellina, Aphis kyberi, Aphis laburni, Aphis leguminosae, Aphis loti, Aphis mimosae, Aphis oxalina, Aphis papilionacearum, Aphis robiniae, Doralida loti, Doralina craccivora, Doralina salsolae, Doralis laburni,  Doralis meliloti, Doralis robiniae, Pergandeida craccivora, Pergandeida loti, Pergandeida robiniae
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  เพลี้ยอ่อนถั่ว
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  African bean aphid, bean aphid, black legume aphid, black lucerne aphid, cowpea aphid, lucerne aphid, oriental pea aphid

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Arthropoda
    Class  Insecta
       Order  Homoptera
           Family  Aphididae
              Genus  Aphis
                Species  craccivora

ลักษณะการทำลาย (Infestation)

ดูดกินน้ำเลี้ยงจากใบ ยอดอ่อน ดอก และฝักถั่ว ทำให้ชะงักการเจริญเติบโต แคระแกรน ช่อดอกร่วง ฝักอ่อนบิดเบี้ยว เมล็ดลีบ ผลผลิตเสียหาย และเป็นพาหะนำเชื้อไวรัสสู่พืชด้วย มูลเป็นน้ำหวานเหนียว ทำให้เกิดเชื้อราดำ

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ถั่วเหลือง : soyabean (Glycine max)
ถั่วลิสง : groundnut, peanut, Monkey Nut (Arachis hypogaea)
ถั่วเขียว : Mung BeanGreen BeanGreen GramGolden Gram (Vigna radiata)
ถั่วพุ่ม : cowpea (Vigna unguiculata)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

None Data

ส่วนของพืชที่ใช้เป็นที่อาศัย (Harboring plant part)

ใบ ยอดอ่อน ดอก และฝัก

การแพร่กระจาย (Distribution)

พบเพลี้ยอ่อนถั่วตามแหล่งปลูกถั่วลิสงทั่วประเทศไทย จากประวัติพบว่ามีต้นกำเนิดอยู่ในเขตประเทศอบอุ่น แต่ปัจจุบันเพลี้ยอ่อนถั่วได้แพร่กระจายไปเกือบทั่วทุกเขตในโลกแล้ว โดยเฉพาะในประเทศเขตร้อน นอกจากนั้นทางเหนือได้แพร่กระจายไปถึงไซบีเรีย (ประเทศรัสเซีย) และแอลเบอร์ตา (ประเทศแคนาดา) และทางใต้ถึงประเทศชิลีและอาเจนติน่า     

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (Favorable condition)

ระบาดในช่วงอากาศแล้ง ฝนไม่ตกตามปกติ

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

พบในประเทศไทย

• ตัวห้ำ ได้แก่ Coccinell septempunctata (แมลงเต่าตัวห้ำ: ladybird beetle), Ischiodon scutellaris (แมลงวันตัวห้ำ: Syrphid fly)

วิธีการควบคุม (Control measure)

คลุกเมล็ดพืชด้วยสารป้องกันกำจัดแมลงก่อนปลูก

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Crop Protection Compendium. 2014. URL http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[2] กลุ่มกีฏและสัตววิทยา. 2553. คำแนะนำการป้องกันกำจัดแมลงและสัตวศัตรูพืช ปี 2553. เอกสารวิชาการเกษตร สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. 303 หน้า.
[3] เตือนจิตต์ สัตยาวิรุทธ์, มโนชัย กีรติกสิกร, สาทร สิริสิงห์. 2539. แมลงถั่วลิสง Peanut Insect Pest. หจก. ฟันนี่พับบลิชชิ่ง. กรุงเทพฯ. 72 หน้า.
[4] พิสุทธิ์ เอกอำนวย. 2553. โรคและแมลงศัตรูพืชที่สำคัญ. พิมพ์ครั้งที่ 3. สวนสัตว์แมลงสยาม แม่ริม เชียงใหม่. 591 หน้า.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

พิพิธภัณฑ์แมลง กลุ่มงานอนุกรมวิธานแมลง สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร กรุงเทพฯ

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication