Xanthium strumarium L.

ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Xanthium strumarium L.
ชื่อพ้อง (Synonym)  Xanthium abyssinicum Wallr.
Xanthium acerosum Greene
Xanthium acultilobum Millsp. & Sherff
Xanthium acutum Greene
Xanthium affine Greene
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  กระชับ หญ้าอีเหนียว
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  common cocklebur, clotbur, cocklebur, ditchbur

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Asteraceae
    Genus  Xanthium
          Species  Xanthium strumarium
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

วัชพืชประเภทใบกว้าง อายุฤดูเดียว ลำต้นอาจสูงได้ถึง 1.5 เมตร ใบเดี่ยว เรียงสลับ ปลายใบแหลม โคนใบรูปหัวใจตื้นๆ หรือกลม ขอบใบจักซี่ฟันไม่เป็นระเบียบ แผ่นใบมีขนสากทั้งสองด้าน ก้านใบยาว ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น เรียงบนแกนเดียว ดอกจำนวนมาก มีเพศเดียว ช่อดอกเพศผู้ออกที่ปลายกิ่ง มีลักษณะเป็นตุ่มกลม เมื่อบานแล้วเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล และหลุดร่วมไป ดอกเพศเมียอยู่ชิดกันเป็นคู่ๆ ในกระเปาะกลมรี ทางตอนล่างของช่อ เปลือกมีหนามปลายงอเป็นขอ ที่ปลายกระเปาะมีหนามแข็ง 2 อันโค้งงอเข้าหากัน แต่ละกระเปาะมี 2 ผล ผลละ 1 เมล็ด ผลเมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้ม ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

พบขึ้นทั่วไปตามที่โล่ง ดินระบายน้ำดี เป็นวัชพืชในนาข้าวหลังเก็บเกี่ยว บางครั้งจึงพบในแปลงพืชที่ปลูกหลังเก็บเกี่ยวด้วย

การแพร่กระจาย (Distribution)

Asia: Bhutan, China, India, Iran, Iraq, Israel, Japan, Jordan, Lebanon, Pakistan, Philippines, Taiwan, Thailand, Turkey, Uzbekistan
Africa: Botswana, Burundi, Egypt, Ethiopia, Kenya, Lesotho, Malawi, Rwanda, South Africa, Tanzania, Uganda, Zambia
North America: Canada, USA 
Central America and Caribbean:  Trinidad and Tobago
Europe: Albania, Austria, Bulgaria, France, Germany, Greece, Hungary, Italy, Poland, Portugal , Romania, Russian Federation, Spain, Switzerland, Yugoslavia
Oceania:  Australia, Fiji, New Zealand, Papua New Guinea

 

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

     Glycine max (ถั่วเหลือง : soyabean)
     Colocasia esculenta (เผือก : taro)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

วิธีการควบคุม (Control measure)

ควบคุมโดยวิธีกล กระชับเป็นพืชฤดูเดียว มีผล 500 – 5400 ผล/ต้น แต่ละผลมี 2 เมล็ด เมื่อผลแก่จะแห้งติดต้น ต้นแห้ง ยืนต้นตาย เมล็ดมีการพักตัว มีชีวิตในดิน 2-3 ปี จึงไม่ควรไถกลบลงไปในดิน ควรเก็บต้นพร้อมผลออก และถอนต้นที่งอกใหม่ออกก่อนที่จะออกดอก ทำซ้ำกัน 2-3 ปี ก็สามารถกำจัดกระชับออกไปได้

เอกสารอ้างอิง (Reference)

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication