ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Emilia sonchifolia (L.) DC. ex DC.
ชื่อพ้อง (Synonym)  Cacalia sonchifolia Hort ex L., Crassocephalum sonchifolium (L.) Less., Emilia javanica (Burm.f.) C.B.Rob., Emilia marivelensis Elmer, Emilia purpurea Cass.
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  หูปลาช่อน หางปลาช่อน
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  red tasselflower, consumption weed, cupids paintbrush, cupids shaving brush, Flora's paintbrush, purple sow thistle, red groundsel

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Asteraceae
    Genus  Emilia
          Species  sonchifolia
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

เป็นวัชพืชประเภทใบกว้าง เป็นพืชล้มลุกใบเลี้ยงคู่ อายุฤดูเดียว อาจสูงได้ถึง 40 เซนติเมตร ลำต้นตรง ลำต้นปกคลุมด้วยขนนุ่มทั่วไป ใบเป็นใบเดี่ยว ติดเรียงกันแบบสลับ ก้านใบห่อหุ้มลำต้น ใบมีรูปร่างแตกต่างกัน ใบที่เกิดที่โคน มีรูปร่างเกือบกลม คล้ายรูปไต รูปไข่หรือไข่หัวกลับ ฐานใบกว้าง ปลายใบมน ขอบใบหยักเว้าเล็กน้อย ใบที่อยู่สูงขึ้นไปจะมีรูปร่างและขนาดเปลี่ยนไป ขนาดใบเล็กลง เรียวยาว ปลายใบแหลม โคนใบกว้าง มีขน หลังใบมีสีเขียวเข้ม ท้องใบมีสีม่วงแดง ขอบใบหยักเว้า ดอกเป็นช่อที่ปลาย แตกแขนงเป็นสองเท่าๆ กัน ช่อดอกย่อยเป็นแบบกระจุกแน่น รูปคนโทหรือรูปโถ มีกลีบประดับ 1 ชั้น สีเขียว หุ้มจนเกือบถึงปลายช่อดอกย่อย ทำให้เห็นเฉพาะส่วนปลายของดอกย่อยสีชมพู-ม่วงแดง กลีบดอกส่วนโคนจะเชื่อมติดเป็นรูปท่อ ผลเป็นผลแห้ง เปลือกแข็ง มีขนสีขาวยาวติดที่ปลาย หลุดร่วงได้ง่ายเมื่อแก่ ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

พบขึ้นทั่วไปในที่ไม่มีน้ำท่วมขัง ขึ้นได้ทั้งที่มีแสงเต็มที่ จนถึงที่ร่มเงา ใต้ต้นไม้ใหญ่

การแพร่กระจาย (Distribution)

เป็นวัชพืชในพืชผัก พืชไร่ ไม้ผล รวมถึงพืชปลูกอายุหลายปี เช่น ยางพารา ปาล์มน้ำมัน ด้วย

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

    Allium cepa (หอมหัวใหญ่ : onion)
    Ananas comosus (สับปะรด : pineapple)
    Carica papaya (มะละกอ : papaw)
    Elaeis guineensis (ปาล์มน้ำมันแอฟริกัน : African oil palm)
    Manihot esculenta (มันสำปะหลัง : cassava)
    Phaseolus vulgaris (ถั่วแขก, ถั่วแดงหลวง : common bean, red kidney bean, kidney bean)
    Solanum lycopersicum (มะเขือเทศ : tomato)
    Zea mays (ข้าวโพด : corn, maize)
    Arachis hypogaea (ถั่วลิสง : groundnut, peanut, Monkey Nut)
    Camellia sinensis (ชา : tea)
    Coffea arabica (กาแฟอาราบิก้า : Arabica coffee)
    Glycine max (ถั่วเหลือง : soyabean)
    Nicotiana tabacum (ยาสูบ : tobacco)
    Saccharum officinarum (อ้อย : sugarcane)
    Solanum tuberosum (มันฝรั่ง : potato)
    Theobroma cacao (โกโก้ : cocoa)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

ควบคุมได้ง่ายด้วยเครื่องจักรกล หรือการโดยการถอนก่อนที่พืชออกดอก ใช้สารกำจัดวัชพืชชนิดเลือกทำลายวัชพืชประเภทใบกว้าง ในแปลงพืชปลูกอายุฤดูเดียว หรือไม้ยืนต้นบางชนิด ในบางประเทศมีการใช้สารผสม เช่น ในไนจีเรีย มีการใช้สารผสมของ pretilachlor+dimethametryn piperophos+propanil หรือ propanil เดี่ยว ฉีดพ่นในข้าวไร่หลังหว่านได้ 5 วัน สามารถคุมวัชพืชนี้ได้ 8-12 สัปดาห์ เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] CAB International. 2012. Invasive Species Compendium. Datasheets > Emilia sonchifolia (red tasselflower) URL: http://www.cabi.org/isc/?compid=5&dsid=20833&loadmodule= datasheet&page=481&site=144
[2] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). 2012. GRIN Taxonomy for Plants. United States Department of Agriculture. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?15124
[4] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[5] ฐานข้อมูลพฤกษศาสตร์พื้นบ้าน กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2555. URL:http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/search_page.asp
[6] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[7] ระบบสืบค้นข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2555. URL:http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/search_page.asp

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication