ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Pennisetum polystachyon (L.) Schult.
ชื่อพ้อง (Synonym)  Cenchrus retusus Sw., Cenchrus setosus Sw., Gymnotrix geniculata Schult., Gymnotrix polystachya (L.) Sw. ex Trin., Gymnotrix ramosa Hochst.
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  หญ้าขจรจบดอกเล็ก 
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  mission grass

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Poaceae
    Genus  Pennisetum
          Species  polystachion
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

-

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

การแพร่กระจาย (Distribution)

หญ้าขจรจบดอกเล็ก มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปแอฟริกา ถูกชักนำเข้าประเทศไทยจากอินเดียและพม่าพร้อมกับหญ้าขจรจบดอกใหญ่ เพื่อเป็นอาหารสัตว์ เนื่องจากสามารถทนแล้งได้ดี แต่ละต้นสร้างเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดอยู่ในผลที่เป็นขนฟูหุ้มทำให้สามารถถูกพัดพาไปกับกระแสลมได้ และติดไปกับขนสัตว์หรือสัมภาระได้ เป็นปัจจัยที่ช่วยในการแพร่ระบาดของหญ้าขจรจบ ในประเทศไทยพบทั่วประเทศ

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

หญ้าขจรจบดอกเล็กเป็นวัชพืชประเภทใบแคบ อายุปีเดียว เริ่มงอกหลังจากเมล็ดได้รับความชื้นในช่วงเมษายน-พฤษภาคม เจริญเติบโตสร้างเมล็ด และเริ่มแห้งตายในฤดูแล้ง หรือประมาณเดือนธันวาคม จึงอาจควบคุมวัชพืชชนิดนี้ได้โดยจัดช่วงเวลาในการปลูกพืช ส่วนในทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ ทำการตัดก่อนที่พืชจะออกดอก จะช่วยลดการแพร่ระบาดได้ การถอนในระยะต้นอ่อนสามารถควบคุมหญ้าขจรจบได้ดี แต่ทำได้ยากในพื้นที่กว้างใหญ่ขึ้น การตัดด้วยเครื่องจักรก่อนที่จะสร้างดอก การใช้สารกำจัดวัชพืชเพื่อควบคุมหญ้าขจรจบ ก่อนวัชพืชงอกอาจใช้ atrazine trifluralin, nitralin, bromacil หรือ picloram พ่นบนดิน สามารถป้องกันการงอกของหญ้าขจรจบได้นาน 5 สัปดาห์ หลังหญ้าขจรจบงอกมีความสูง 5-10 เซนติเมตร อาจใช้ diuron, ametryne และ linuron เมื่อวัชพืชมีความสูงประมาณ 20-25 เซนติเมตร ใช้ diuron, prometryne, linuron และ glyphosate อย่างไรก็ตาม การใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทใช้หลังวัชพืชงอก บางครั้งอาจได้ผลลดลงเมื่อวัชพืชอายุมากขึ้น เนื่องจากเนื้อเยื่อภายในของพืชเปลี่ยนไป คือเมื่อพืชมีอายุมากขึ้นเยื่อหุ้มเซลของเนื้อเยื่อชั้นต่างๆ หนาขึ้น มีแป้งสะสมมาก ท่อลำเลียงมีการพัฒนาน้อย ทำให้สารกำจัดวัชพืชที่พ่นลงไปไม่สัมผัสกับเซล ไม่เกิดการดูดซึมสารเข้าไปในพืช ประสิทธิภาพจึงลดลง ดั้งนั้นจึงควรฉีดสารกำจัดวัชพืชในระยะที่วัชพืชยังไม่แก่ นอกจากนี้ยังต้องคำนึงพิษต่อพืชปลูก และต้องศึกษาอัตรา ช่วงเวลาและวิธีการใช้ ที่ระบุในฉลากของสารกำจัดวัชพืชแต่ละชนิดให้ดีก่อนใช้

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Clayton, W.D., M.S. Vorontsova, K.T. Harman and H. Williamson. 2012. GrassBase - The Online World Grass Flora. URL:http://www.kew.org/data/grasses-db/www/imp07790.htm
[2] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[3] Global Invasive Species Database. 2005. Paspalum scrobiculatum (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1423&lang=EN
[4] Global Invasive Species Database. 2006. Cenchrus polystachios (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=210&fr=1&sts=sss&lang=EN
[5] Mannetje, L.T. 2005. Pennisetum polystachyon (L.) Schult. Grassland Species Profiles. URL:http://www.fao.org/ag/AGP/AGPC/doc/Gbase/data/Pf000300.HTM.
[6] Noda, K. 1984. Major weeds in Thailand. illustrated by color. Project Mannual No.1 JICA/DOA., MOAC, Thailand. 142 pp.
[7] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[8] Scher, J. and D. Walter. 2010. Pennisetum pedicellatum Trin. Federal Noxious Weed Disseminules of the U.S. : Factsheet. URL:http://itp.lucidcentral.org/id/fnw/key/FNW_ Grasses/Media/Html/fact_sheets/Pennisetum_polystachion.htm
[9] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[10] ศูนย์รวมข้อมูลสิ่งมีชีวิตในประเทศไทย. 2555" URL: http://www.thaibiodiversity.org/
[11] สมาคมวิทยาการวัชพืชแห่งประเทศไทย. มปป. วัชพืชสามัญภาคกลาง. ฟันนี่พับบลิชชิ่ง. 135 หน้า.
[12] องค์การสวนพฤษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมาติและสิ่งแวดล้อม. 2555. URL: http://www.qsbg.org/webboard/webboard_Detail-1.asp?Board_ID=960
[13] อำไพ ยงบุญเกิด. 2514. เอกสารทางวิชาการ วัชพืชบางชนิดในไร่ข้าวโพด. กองพืชพันธุ์ กรมกสิกรรม. 31 หน้า.
[14] อุทยานธรรมชาติวิทยาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. 2556. พันธุ์ไม้พื้นล่าง: หญ้าขจรจบ. URL:http://www.kanchanapisek.or.th/kp14/project_dev/project_area/Ratburi/plant_page21.php?plantid=148&page=7

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication