ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Passiflora foetida L.
ชื่อพ้อง (Synonym)  Decaloba obscura (Lindl.) M.Roem.
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  กะทกรก หญ้าครกช้าง เถาสิงโต ตำลึงฝรั่ง
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  red fruit passion flower

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Passifloraceae
    Genus  Passiflora
          Species  foetida
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

วัชพืชข้ามปี วัชพืชใบกว้าง อายุปีเดียวหรืออยู่ข้ามปี ไม้เถาล้มลุก ลำต้นมีริ้วและขนสั้นนุ่มกระจาย มีขนต่อมยาวตามหูใบ ก้านใบ และแผ่นใบ หูใบเป็นชายครุย แฉกลึก ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปไข่กว้างหรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 313 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบรูปหัวใจ หรือแฉกลึก มีต่อมน้ำต้อยใกล้ขอบใบกระจาย ก้านใบยาว 26 ซม. ไม่มีต่อม ช่อดอกลดรูปเหมือนออกเดี่ยวๆ ตรงข้ามมือเกาะ ใบประดับมี 3 ใบ เป็นใบประกอบ 24 ใบ คล้ายเส้นด้าย มีต่อมที่ปลาย ดอกสีขาวหรืออมม่วง เส้นผ่านศูนย์กลางดอก 23 ซม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีจำนวนอย่างละ 5 กลีบ ลักษณะคล้ายกัน กลีบเลี้ยงรูปรี ยาวประมาณ 1.5 ซม. มีเขาสีเขียวอ่อน ขอบกลีบบาง กลีบดอกรูปยาวเท่าๆ กลีบเลี้ยง กระบังเรียง 35 วง เป็นเส้น 2 วงนอกยาวประมาณ 1 ซม. 3 วงในยาว 0.10.3 ซม. ขอบใน (operculum) บาง สูงประมาณ 0.1 ซม. จานฐานดอกสูง 0.10.2 ซม. ก้านชูเกสรร่วม สูง 0.50.7 ซม. เกสรเพศผู้ 58 อัน โคนเชื่อมติดกันที่โคน อับเรณูยาวประมาณ 0.4 ซม. รังไข่รูปรี สูง 0.6 ซม. เกลี้ยง ก้านเกสรเพศเมีย 34 อัน เชื่อมติดกันที่โคน ยาว 0.50.6 ซม. ผลมีเนื้อหลายเมล็ด รีกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 23 ซม. เกลี้ยง เมล็ดจำนวนมาก รี แบน ยาว 0.30.4 ซม. ผิวเป็นรูทั่วไป มีเยื่อหุ้ม

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

ขึ้นตามที่โล่งแจ้ง ตามไหล่ทางที่ว่างเปล่า เป็นวัชพืชในพืชไร่ พืชสวน

การแพร่กระจาย (Distribution)

ระบาดทั่วไปในที่รกร้าง ข้างถนน และแหล่งเพาะปลูก พบทั่วประเทศ

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

     Cocos nucifera (มะพร้าว : coconut)
     Colocasia esculenta
     Elaeis guineensis (ปาล์มน้ำมันแอฟริกัน : African oil palm)
     Hevea brasiliensis (ยางพารา : rubber)
    Saccharum officinarum (อ้อย : sugarcane)
    Zea mays (ข้าวโพด : corn, maize)
    Ananas comosus (สับปะรด : pineapple)
    Camellia sinensis (ชา : tea)
    Cucumis melo (แตงไทย, เมล่อน : muskmelon)
    Musa textilis (กล้วย, กล้วยดำ : abaca)
    Nicotiana tabacum (ยาสูบ : tobacco)
    Oryza sativa (ข้าว : rice)
    Theobroma cacao (โกโก้ : cocoa)
    Vitis vinifera (องุ่น : grape)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

 ควบคุมโดยวิธีกล เช่น ใช้แรงงานคนถอน หรือตัดฟันก่อนที่พืชออกดอก หรือใช้วัสดุคลุมดินเพื่อไม่ให้ต้นอ่อนงอกและเจริญขึ้นมาเหนือดินได้   ควบคุมด้วยสารเคมี ใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทเลือกทำลายเฉพาะวัชพืชประเภทใบกว้าง เช่น 2,4-D MCPA หรือสารกำจัดวัชพืชที่ไม่เลือกทำลายทำลาย เช่น พาราควอท ไกลฟอเสต หรือใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทคลุมฆ่า ก่อนต้นอ่อนงอก หรืองอกแล้วมีใบไม่เกิน 5 ใบ ซึ่งการใช้สารเคมีควบคุมวัชพืช ต้องเลือกสารกำจัดวัชพืชที่ไม่เป็นพิษต่อพืชปลูก และขณะฉีดพ่นต้องไม่ให้ถูกพืชปลูกด้วย เช่น Bentazone, butachlor, 2,4-D, MCPA และ oxidiazon ในข้าว nicosulphuron acetochlor ในข้าวโพด cyanazine, metolachlor, metribuzin และ cinmethylin ในถั่วเหลือง

เอกสารอ้างอิง (Reference)

 [1] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[2] Noda, K. 1984. Major weeds in Thailand. illustrated by color. Project Mannual No.1 JICA/DOA., MOAC, Thailand. 142 pp.
[3] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[4] ดวงพร สุวรรณกุล. 2543. ชีววิทยาวัชพืช พื้นฐานการจัดการวัชพืช. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ. หน้า 8-9.
[5] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[6] ศูนย์รวมข้อมูลสิ่งมีชีวิตในประเทศไทย. 2555" URL: http://www.thaibiodiversity.org/
[7] สารานุกรมพืชในประเทศไทย (The Encyclopedia of Plants in Thailand). 2555. กระโปรงทอง. สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. URL: http://web3.dnp.go.th/botany/detail.aspx?wordsnamesci=Passiflora0foetida0L.
[8] อำไพ ยงบุญเกิด. 2514. เอกสารทางวิชาการ วัชพืชบางชนิดในไร่ข้าวโพด. กองพืชพันธุ์ กรมกสิกรรม. 31 หน้า.
[9] โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ. 2556. กะทกรก(Passiflora foetida L., Passifloraceae). URL:http://www.rspg.or.th/plants_data/plantdat/passiflo/pfoeti_1.htm

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication