ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Cyperus iria L.
ชื่อพ้อง (Synonym)  Chlorocyperus iria (L.) Rikli, Cyperus chrysomelinus Link, Cyperus diaphaniria Steud., Cyperus iria f. chrysomelinus (Link) Kuk., Cyperus iria f. diaphaniria (Steud.) Miq.
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  กกทราย, กกหัวแดง
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  rice flatsedge

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Cyperaceae
    Genus  Cyperus
          Species  iria
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

วัชพืชปีเดียว วัชพืชประเภทกก อายุสั้นฤดูเดียว ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้าสั้นๆ ลำต้นเหนือดินแตกเป็นกอ ประกอบด้วยใบและลำต้นที่สร้างช่อดอก สูง 2060 เซนติเมตร มีลักษณะเป็นสามเหลี่ยมไม่มีข้อปล้อง ใบ ออกจากโคน เรียวยาว แคบ ดอกออกเป็นช่อ ช่อดอกแตกแขนงจากจุดเดียวกัน 38 แขนง ดอกย่อยอัดกันแน่นบนก้านช่อดอกย่อยเป็น 2 แถว ประกอบด้วยดอกจำนวน 624 ดอก ออกดอกตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

เป็นวัชพืชที่มักชอบขึ้นในที่มีความชื้นสูง ชื้นแฉะ แต่ไม่ท่วมขัง สามารถทนน้ำขังหากไม่ท่วมยอดได้ ชอบขึ้นในดินเหนียวปนทรายและชื้น ไม่งอกใต้น้ำในสภาพนาหว่านน้ำตมจะงอกหลังข้าว เมื่องอกแล้วเจริญได้ในที่น้ำขัง กกทรายเป็นวัชพืชที่พบในเขตร้อนทั่วโลก

การแพร่กระจาย (Distribution)

เป็นวัชพืชสำคัญในนาข้าว พบทั่วไปในที่น้ำท่วมขัง หรือดินมีความชื้นสูง เช่น ในนาข้าว แอ่งน้ำ ทางระบายน้ำ พบเป็นวัชพืชในนาข้าว หรือพืชอื่นที่ปลูกหลังนา เช่น ถั่วเหลือง ถั่วเขียว พืชผักอื่นๆ แต่อาจพบในแปลงพืชไร่ จนถึงพืชสวนด้วย เช่น ข้าวโพดฝักอ่อน มันแกว ผักคะน้า กล้วย มะพร้าว เป็นต้น พบทุกภาคของประทศไทย

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

Oryza sativa (ข้าว : rice)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

ควบคุมโดยการถอนออก หรือไถกลบ ก่อนที่พืชจะออกดอก หรือปล่อยน้ำให้ท่วมยอดขณะที่ต้นยังเล็ก จะทำให้ยอดเน่าและตายได้ ใช้สารกำจัดวัชพืชในนาข้าว ต้องเลือกสารกำจัดวัชพืชที่ไม่เป็นพิษต่อข้าว ซึ่งมีทั้งที่ใช้ก่อนวัชพืชงอก เช่น เพรททิลาคลอร์, บิวทาคลอร์ และหลังวัชพืชงอก เช่น เมทซัลฟูรอน-เมทธิล+คลอริมูรอน-เอทธิล, 2,4-D, บีสไพริแบก-โซเดียม, โพรพานิล, ไพราโซซัลฟูรอน-เอทธิล เป็นต้น ซึ่งอัตราการใช้และระยะเวลาการใช้จำเป็นต้องศึกษาฉลากกำกับสารกำจัดวัชพืชให้ดีก่อนใช้

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] CAB International. 2013. Invasive Species Compendium. Datasheets > Cyperus iria (rice flatsedge). URL: http://www.cabi.org/isc/?compid=5&dsid=17501&loadmodule= datasheet&page=481&site=144
[2] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[3] Global Invasive Species Database. 2005. Paspalum scrobiculatum (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1423&lang=EN
[4] ITIS Report. 2012. Eleocharis dulcis (Burm. f.) Trin. ex Hensch. URL: http://www.itis.gov/servlet/ SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=506699
[5] Noda, K. 1984. Major weeds in Thailand. illustrated by color. Project Mannual No.1 JICA/DOA., MOAC, Thailand. 142 pp.
[6] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[7] The Plant List. 2010. Version 1. Cyperus iria L. Published on the Internet. URL: http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-237067
[8] USDA, ARS, National Genetic Resources Program. nd. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?402807
[9] กรมการข้าว. 2556. องค์ความรู้เรื่องข้าว: วัชพืชในนาข้าว: กกทราย. URL: http://brrd.in.th/rkb/weed/index.php-file=content.php&id=7.htm
[10] ดวงพร สุวรรณกุล. 2543. ชีววิทยาวัชพืช พื้นฐานการจัดการวัชพืช. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ. หน้า 8-9.
[11] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[12] สมาคมวิทยาการวัชพืชแห่งประเทศไทย. 2545. วัชพืชสามัญภาคกลาง. ฟันนี่พับบลิชชิ่ง. 135 หน้า

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication