ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Mimosa pudica L.
ชื่อพ้อง (Synonym)  -
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  ไมยราบ กระทืบยอบ หญ้าปันยอด ไมยราบหนาม
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  sensitive plant, action plant, humble plant

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Leguminosae
    Genus  Mimosa
          Species  pudica
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

 วัชพืชข้ามปี วัชพืชปรเภทใบกว้างอายุฤดูเดียวไม้ล้มลุกแผ่คลุมพื้นดิน สูงได้ถึง 1 เมตร ใบ เป็นใบ ประกอบแบบนิ้วมือ ใบย่อยชั้นแรก 2 หรือ 4 คู่ ยาว 2.56 ซม. ใบย่อยชั้นรอง 1225 คู่ รูปขอบขนานโค้ง กว้าง 1.32 มม. ยาว 511 มม. ดอก สีม่วงแกมชมพู ออกเป็นช่อกลมที่ซอกใบ ขนาดประมาณ 1 ซม. ก้านช่อดอกยาว 2.53.8 ซม. กลีบรองดอก เล็กมาก กลีบดอกคล้ายเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 4 กลีบ ยาว 1.92.3 มม. เกสรผู้ 4 อัน รังไข่เกลี้ยง ผล เป็นฝักแบนรูปขอบ ขนาน ออกติดกันเป็นกระจุกกลม มีข้อปล้องชัดเจน ตะเข็บข้าง มีขนแข็ง ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

พบกระจายทั่วไปในเขตร้อน ขึ้นได้ในที่ชื้นแฉะ และข้างทางเปิดโล่ง

การแพร่กระจาย (Distribution)

ประเทศไทยพบได้ทั่วทุกภาค

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

    Acacia mangium (กระถินณรงค์ : Black Wattle, Hickory Wattle, Mangium, Forest Mangrove)
    Ananas comosus (สับปะรด : pineapple)
    Arachis hypogaea (ถั่วลิสง : groundnut, peanut, Monkey Nut)
    Camellia sinensis (ชา : tea)
    Carica papaya (มะละกอ : papaw)
    Cocos nucifera (มะพร้าว : coconut)
    Coffea arabica (กาแฟอาราบิก้า : Arabica coffee)
    Elaeis guineensis (ปาล์มน้ำมันแอฟริกัน : African oil palm)
    Glycine max (ถั่วเหลือง : soyabean)
    Gossypium hirsutum (ฝ้าย : cotton)
    Hevea brasiliensis (ยาง : rubber)
    Mangifera indica (มะม่วง : mango)
    Musa x paradisiaca (กล้วยมาทูเก้, กล้วยอูกานดา : Matuke)
    Oryza sativa (ข้าว : rice)
    Saccharum officinarum (อ้อย : sugarcane)
    Solanum lycopersicum (มะเขือเทศ : tomato)
    Sorghum bicolor (ข้าวฟ่าง : sorghum)
    Zea mays (ข้าวโพด : corn, maize)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

 ควบคุมโดยวิธีกล เช่น ใช้แรงงานคนถอน หรือตัดฟันก่อนที่พืชออกดอก หรือใช้วัสดุคลุมดินเพื่อไม่ให้ต้นอ่อนงอกและเจริญขึ้นมาเหนือดินได้  ควบคุมด้วยสารเคมี ใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทเลือกทำลายเฉพาะวัชพืชประเภทใบกว้าง เช่น 2,4-D MCPA หรือสารกำจัดวัชพืชที่ไม่เลือกทำลายทำลาย เช่น พาราควอท ไกลฟอเสต หรือใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทคลุมฆ่า ก่อนต้นอ่อนงอก หรืองอกแล้วมีใบไม่เกิน 5 ใบ ซึ่งการใช้สารเคมีควบคุมวัชพืช ต้องเลือกสารกำจัดวัชพืชที่ไม่เป็นพิษต่อพืชปลูก และขณะฉีดพ่นต้องไม่ให้ถูกพืชปลูกด้วย เช่น Bentazone, butachlor, 2,4-D, MCPA และ oxidiazon ในข้าว nicosulphuron acetochlor ในข้าวโพด cyanazine, metolachlor, metribuzin และ cinmethylin ในถั่วเหลือง

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[2] Noda, K. 1984. Major weeds in Thailand. illustrated by color. Project Mannual No.1 JICA/DOA., MOAC, Thailand. 142 pp.
[3] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[4] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[5] ระบบสืบค้นข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2555. URL:http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/search_page.asp
[6] ศูนย์รวมข้อมูลสิ่งมีชีวิตในประเทศไทย. 2555" URL: http://www.thaibiodiversity.org/

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication