ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name) Sorghum halepense (L.) Pers
ชื่อพ้อง (Synonym) Andropogon decolorans Kunth, Andropogon dubitatus Steud., Andropogon halepensis (L.) Brot., Andropogon halepensis subsp. anatherus Piper, Andropogon halepensis var. anatherus Piper
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai) หญ้าพง หญ้าปง
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name) johnson grass, aleppo millet grass, Aleppo grass, Arabian millet, Egyptian millet, evergreen millet, false guinea, Morocco millet, Syrian grass
Family Poaceae
Genus Sorghum
Species halepense
Variety
วัชพืชข้ามปี วัชพืชประเภทใบแคบ อายุหลายฤดู ลำต้นใต้ดินเจริญ ยืดยาวได้ดี มีเกล็ดสีน้ำตาลเป็นแผ่นหุ้ม แตกรากจากข้อ รากฝอยแตกแขนงและเจริญลึกลงในดินได้มากกว่า 1 เมตร ลำต้นเหนือดิน โค้งงอบริเวณโคนแล้วตั้งตรง อาจสูงถึง 3 เมตร ข้อมีขนสั้นนุ่ม ใบเป็นแผ่นยาวได้ถึง 60 เซนติเมตร กว้า 0.54 เซนติเมตร ไม่มีก้านใบ โคนแผ่นใบหยาบ หูใบเป็นเยื่อบางๆ ยาว 25 มิลลิเมตร เส้นกลางใบเห็นชัดเจน มีเส้นใบจำนวนมาก ที่ด้านล่างของใบและบริเวณโคนใบ กาบใบเรียบ ลำต้นที่สร้างดอกไม่แตกแขนง และมีรากค้ำยันที่โคน ดอกออกเป็นช่อที่ปลาย ดอกออกเป็นช่อ ช่อดอกสีเขียวอ่อน – ม่วง มีขนปกคลุม ยาว 1550 เซนติเมตร รูปร่างคล้ายปิรามิด แตกแขนงย่อยจำนวนมาก แขนงย่อยอาจยาวได้ถึง 25 เซนติเมตร บริเวณโคนของแขนงย่อย 25 เซนติเมตร ไม่มีช่อดอก ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด และส่วนของลำต้น คือ เหง้าและ ข้อของลำต้นเหนือดิน
เป็นพืชที่สามารถปลูกเป็นอาหารสัตว์ได้ คาดว่ามีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกา สามารถเจริญเติบโตได้ดีทั้งในที่แหล้งแล้งและที่ความชื้นสูง พบเป็นวัชพืชทั่วไป ตามไหล่ทาง ที่รกร้างว่างเปล่า ทุ่งหญ้า เป็นวัชพืชในพืชปลูกอายุหลายปี เช่น อ้อย มันสำปะหลัง มะม่วง เป็นต้น
หญ้าพง มีถิ่นกำเนิดในเมดิเตอเรเนียน สามารถปรับตัวเจริญเติบโตทั้งในเขตร้อนและเขตอบอุ่นโลก เนื่องจากสามารถขยายพันธุ์ได้ดีทั้งจากเหง้าและลำต้นเหนือดิน และยังสามารถผลิตเมล็ดได้จำนวนมาก ทำให้มีการขยายพันธุ์ได้ดี และยังมีการปลูกเป็นพืชเลี้ยงสัตว์
Arachis hypogaea (ถั่วลิสง : groundnut, peanut, Monkey Nut)
Beta vulgaris (ผักกาดแดง : sugar beet)
Glycine max (ถั่วเหลือง : soyabean)
Gossypium hirsutum (ฝ้าย : cotton)
Oryza sativa (ข้าว : rice)
Phaseolus vulgaris (ถั่วแขก, ถั่วแดงหลวง : common bean, red kidney bean, kidney bean)
Saccharum officinarum (อ้อย : sugarcane)
Sorghum bicolor (ข้าวฟ่าง : sorghum)
Triticum aestivum (ข้าวสาลี : wheat)
Vitis vinifera (องุ่น : grape)
Zea mays (ข้าวโพด : corn, maize)
Agave sisalana (ป่านศรนารายณ์, สับปะรดเทศ, สับปะรดเทศ : Agave)
Ananas comosus (สับปะรด : pineapple)
Camellia sinensis (ชา : tea)
Hordeum vulgare (ข้าวบาร์เลย์ : barley)
Solanum tuberosum (มันฝรั่ง : potato)
-
หญ้าพง จัดเป็นวัชพืชประเภทใบแคบ อายุหลายฤดู สามารถขยายพันธุ์อย่างมีประสิทธิภาพทั้งจากส่วนของลำต้น และเมล็ด ซึ่งสามารถผลิตได้จำนวนมาก ทำให้ยากแก่การกำจัด มีความพยายามควบคุมด้วยวิธีการต่างๆ แต่วิธีที่ให้ผลดีที่สุดในยุโรปและอเมริกาคือการใช้สารกำจัดวัชพืช ในปี 1997 มีรายงานสายพันฺต้านทานสารกำจัดวัชพืช ในแหล่งที่สารกำจัดวัชพืชหายาก หรือมีราคาแพง อาจใช้สารปลูกพืชหมุนเวียน ใช้หลายๆ วิธี เพื่อช่วยป้องกันและลดการระบาดของหญ้าพง เช่น การตัด ฟัน ตั้งแต่ยังเป็นต้นอ่อน หรือก่อนพืชออกดอก ทั้งแหล่งปลูกพืช คันคลอง ริมตลิ่ง และหลี่กเลี่ยงไม่ให้สัตว์เข้าไปกินในพื้นที่หญ้าพงระบาด แล้วปลูกพืชตามภายในหนึ่งเดือน หลังจากยอดเริ่มโผล่ เพื่อป้องกันไม่ให้สร้าง การปลูกพืชเมื่อเหง้า การใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชในพื้นที่ที่มีพืชปลูก ต้องเลือกสารกำจัดวัชพืชชนิดสำหรับควบคุมวัชพืชใบประเภทใบแคบ ที่ไม่เป็นพิษต่อพืชปลูก อัตราและระยะเวลาและวิธีการใช้สารกำจัดวัชพืช ต้องศึกษาจากฉลากกำกับสารอย่างละเอียดก่อนใช้
[1] CAB International. 2013. Invasive Species Compendium. Datasheets > Sorghum halepense (Johnson grass). URL: http://www.cabi.org/isc/?compid=5&dsid=50624&loadmodule= datasheet&page=481&site=144
[2] Clayton, W.D., M.S. Vorontsova, K.T. Harman and H. Williamson. 2012. GrassBase - The Online World Grass Flora. URL:http://www.kew.org/data/grasses-db/www/imp09516.htm
[3] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[4] Global Invasive Species Database. 2005. Paspalum scrobiculatum (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1423&lang=EN
[5] Global Invasive Species Database. 2005. Sorghum halepense (grass). Available: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=213&fr=1&sts=sss&lang=EN, 26 May 2013. URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=213&fr=1&sts=sss&lang=EN
[6] Global Invasive Species Database. 2005. Sorghum halepense (grass). Available: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=213&fr=1&sts=sss&lang=EN, 26 May 2013. URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=213&fr=1&sts=sss&lang=EN
[7] Harada, J., H. Shibayama and H. Morita. 1996. Weeds in the Tropics. Association for International Cooperation of Agriculture & Forestry, Japan. Sanbi Printing. 304 p.
[8] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[9] Simon, B.K. and Y. Alfonso. 2011. AusGrass2. URL: http://ausgrass2.myspecies.info/content/ sorghum-halepense
[10] USDA, ARS, National Genetic Resources Program. nd. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?35119
[11] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[12] ศูนย์รวมข้อมูลสิ่งมีชีวิตในประเทศไทย. 2555" URL: http://www.thaibiodiversity.org/
Presence
☐ Present: in all parts of the areaAbsence
☐ Absent: no pest recordsTransience
☐ Transient: non-actionable