ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Leptochloa chinensis (L.) Nees
ชื่อพ้อง (Synonym)  Cynodon virgatus Willd., Eleusine chinensis F.Muell., Leptochloa eragrostoides Steud., Leptochloa tetraquetra J.Presl, Poa chinensis L.
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  หญ้าดอกขาว หญ้าลิเก หญ้าไม้กวาด หญ้าพระเอก
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  Chinese sprangletop, Asian sprangletop, red sprangletop

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Poaceae
    Genus  Leptochloa
          Species  chinensis
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

วัชพืชประเภทใบแคบ อายุปีเดียว ลำต้นแตกเป็นกอ สูง 30-120 เซนติเมตร ลักษณะลำต้นเรียวยาว ตั้งตรง หรือทอดนอนแล้วชูยอดขั้น มีรากตามข้อที่อยู่ใกล้ผิวดิน ใบเป็นใบเดี่ยว ลักษณะเรียวยาว ปลายใบแหลม ผิวใบด้านบนหบาย ลิ้นใบเป็นเยื่อบางๆ ปลายแตกเป็นแฉก ดอกออกเป็นช่อที่ปลาย ยาว 20-60 เซนติเมตร ก้านช่อดอกย่อยแตกเป็นแขนงย่อยจำนวนมาก ช่อดอกย่อยสีเขียวอ่อน-แดง แต่ละช่อดอกย่อยประกอบด้วยดอกอย่อย 3-7 ดอก ผลเป็นแบบผลแห้ง มีเมล็ดเพียง 1 เมล็ด ออกดอกตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

มักพบในที่น้ำขัง ตามร่องน้ำ เป็นวัชพืชร้ายแรงชนิดหนึ่งในนาข้าวในประเทศไทยและหลายประเทศในเอเชีย แต่ละต้นสามารถผลิตเมล็ดขนาดเล็กได้จำนวนมาก ไม่งอกในสภาพน้ำท่วมข้ง แต่สามารถเจริญเติบโตได้หากน้ำท่วมหลังจากงอกแล้ว

การแพร่กระจาย (Distribution)

เมล็ดหญ้าดอกขาวมีขนาดเล็กมาก สามารถปลิวไปตามลม หรือถูกพัดพาไปตามกระแสน้ำ เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้วัชพืชชนิดนี้ระบาดได้ง่ายขึ้น หญ้าดอกขาวมีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของเอเชีย พบในนาข้าว หนองน้ำ หรือแหล่งน้ำที่มีระดับน้ำไม่ลึกนัก พบในทุกภาคของประทศไทย

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

    Glycine max (ถั่วเหลือง : soyabean)
    Oryza sativa (ข้าว : rice)
    Zea mays (ข้าวโพด : corn, maize)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

ควบคุมโดยวิธีกล เช่น สำหรับหญ้าดอกขาวที่งอกจากเมล็ด ใช้แรงงานคนถอน ตัด ถาง หรือไถกลบ ตั้งแต่เป็นต้นอ่อน หรือก่อนที่พืชออกดอก ควบคุมด้วยสารเคมี เลือกใช้สารกำจัดวัชพืชชนิดใช้สำหรับวัชพืชประเภทใบแคบ สารกำจัดวัชพืชที่สามารถใช้ควบคุมหญ้าดอกขาวได้ เช่น pretilachlor, fluazifop-butyl, glufosinate, imazapy butachlor, fenoxaprop, และ thiobencarb เป็นต้น ต้องเลือกใช้สารกำจัดวัชพืชที่ไม่เป็นพิษต่อพืชปลูกและตรงตามระยะเวลาการใช้ เช่น สารกำจัดวัชพืช dimethenamid, alachlor, butachlor, oxyfluorfen, thiobencarb ใช้หลังเตรียมแปลงเสร็จและก่อนหว่านข้าว 3-5 วัน สารกำจัดวัชพืช pretilachlor, clomazone, butachlor, bensulfuron-methyl/quinchlorac, ใช้หลังหว่านข้าว 3-7 วัน ซึ่งอัตราการใช้และระยะเวลาการใช้จำเป็นต้องศึกษาฉลากกำกับสารกำจัดวัชพืชให้ดีก่อนใช้

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[2] Global Invasive Species Database. 2005. Paspalum scrobiculatum (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1423&lang=EN
[3] Noda, K. 1984. Major weeds in Thailand. illustrated by color. Project Mannual No.1 JICA/DOA., MOAC, Thailand. 142 pp.
[4] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[5] Scher, J.L. and D.S. Walters. 2010. Federal noxious weed disseminules of the U.S. Factsheets: Leptochloa chinensis (L.) Nees. California Department of Food and Agriculture, and Center for Plant Health Science and Technology, USDA, APHIS, PPQ. URL:http://itp.lucidcentral.org/id/fnw/key/FNW_Grasses/Media/Html/fact_sheets/Leptochloa_chinensis.htm
[6] USDA, ARS, National Genetic Resources Program. nd. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?27206
[7] ฐานข้อมูลพันธุ์ไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์. 2555. หญ้าดอกขาว. URL: http://www.qsbg.org/Database/ _Book%20full%20option/search_detail.asp?botanic_id=1597.
[8] ดวงพร สุวรรณกุล. 2543. ชีววิทยาวัชพืช พื้นฐานการจัดการวัชพืช. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ. หน้า 8-9.
[9] สมาคมวิทยาการวัชพืชแห่งประเทศไทย. มปป. วัชพืชสามัญภาคกลาง. ฟันนี่พับบลิชชิ่ง. 135 หน้า.
[10] อำไพ ยงบุญเกิด. 2514. เอกสารทางวิชาการ วัชพืชบางชนิดในไร่ข้าวโพด. กองพืชพันธุ์ กรมกสิกรรม. 31 หน้า.
[11] โครงการความหลากหลายทางชีวภาพด้านพืชอาหารสัตว์พื้นเมือง. มปป. หญ้าดอกขาว Leptochloa chinensis (L.) Nees วงศ์ Gramineae. URL:http://www.dld.go.th/ncna_nak/leptochloachinensis.html

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication