ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Paspalum conjugatum P.J.Berglus
ชื่อพ้อง (Synonym)  Digitaria conjugata (P.J.Bergius) Schult., Panicum conjugatum (P.J.Bergius) Roxb., Paspalum africanum Poir., Paspalum ciliatum Lam., Paspalum conjugatum var. conjugatum
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  หญ้าเห็บ หญ้านมหนอน
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  sour paspalum

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Poaceae
    Genus  Paspalum
          Species  conjugatum
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

 วัชพืชข้ามปี วัชพืชประเภทใบแคบ อายุหลายปี มีไหล ลำต้นเลื้อยทอดนอน มี 23 ปล้อง ลำต้นที่ตั้งตรง สูง 1040 เซนติเมตร แตกแขนงนอกกาบ ใบรูปแถบ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบเกลี้ยง กาบใบยาวเท่ากับหรือยาวกว่า ปล้องเกลี้ยง ลิ้นใบเป็นเยื่อ ปลายมีขน ช่อดอกแบบช่อกระจะ มี 2 ช่อ ออกตามปลายกิ่ง แกนกลางช่อดอกแบน ช่อดอกย่อยออกเดี่ยว ติดด้านเดียว มี 2 แถว ร่วงง่าย รูปไข่ แบนด้านบนด้านล่าง ผลรูปไข่มีเมล็ดเดียว ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและต้นที่มีข้อ 23 ข้อ

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

เจริญเติบโตได้ดีในที่ชื้นแฉะ สามารถปรับตัวเจริญเติบโตในดินหลายแบบ สามารถขึ้นได้ทั้งที่โล่งและร่มเงา พบทั่วไปตามสนามหญ้า ชายป่า ป่าเสื่อมโทร พบเป็นวัชพืชสวนผลไม้ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน ในประเทศไทยพบทุกภาค ตั้งแต่ระดับน้ำทะเล จนถึง 1700 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล

การแพร่กระจาย (Distribution)

หญ้านมหนอน มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปอเมริกา พบได้ทั่วไปในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และมีความสมบูรณ์มากในอินโดเนเชีย ฟิลิปปินส์ และหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิค

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

    Ananas comosus (สับปะรด : pineapple)
    Camellia sinensis (ชา : tea)
    Elaeis guineensis (ปาล์มน้ำมันแอฟริกัน : African oil palm)
    Musa x paradisiaca (กล้วยมาทูเก้, กล้วยอูกานดา : Matuke)
    Oryza sativa (ข้าว : rice)
    Psidium guajava (ฝรั่ง : guava)
    Theobroma cacao (โกโก้ : cocoa)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

หญ้านมหนอนเป็นวัชพืชประเภทใบแคบอายุหลายฤดู การควบคุมโดยวิธีกล หรือใช้แรงงาน ต้องใช้เวลามา และสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายสูง สารกำจัดวัชพืชที่สามารถควบคุมหญ้านมหนอนได้ เช่น MSMA, DSMA หรือการใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทดูดซึม เช่น glyphosate ซึ่งอาจต้องผสมกับสารจับใบหรือยูเรีย เพื่อเร่งการดูดซึมสารของพืช นอกจากนี้ยังมีรายงานการใช้สารผสมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมหญ้านมหนอน เช่น glyphosate + dicamba, metsulfuron + glyphosate หรือ paraquat ซึ่งให้ผลในการควบคุมหญ้านมหนอนได้ดีกว่าสารเดี่ยวแต่ละชนิด อย่างไรก็ตาม การใช้สารกำจัดวัชพืชต้องคำนึงพิษต่อพืชปลูก และต้องศึกษาอัตรา ช่วงเวลาและวิธีการใช้ ที่ระบุในฉลากของสารกำจัดวัชพืชแต่ละชนิดให้ดีก่อนใช้

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Clayton, W.D., M.S. Vorontsova, K.T. Harman and H. Williamson. 2012. GrassBase - The Online World Grass Flora. URL:http://www.kew.org/data/grasses-db/www/imp07509.htm
[2] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[3] Global Invasive Species Database. 2005. Paspalum scrobiculatum (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1423&lang=EN
[4] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[5] USDA, ARS, National Genetic Resources Program. nd. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?402807
[6] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[7] ศูนย์รวมข้อมูลสิ่งมีชีวิตในประเทศไทย. 2555" URL: http://www.thaibiodiversity.org/
[8] สมาคมวิทยาการวัชพืชแห่งประเทศไทย. 2545. วัชพืชสามัญภาคกลาง. ฟันนี่พับบลิชชิ่ง. 135 หน้า.
[9] อุทยานธรรมชาติวิทยาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. 2556. พันธุ์ไม้พื้นล่าง: หญ้าเห็บ. URL:http://kanchanapisek.or.th/kp14/project_dev/project_area/Ratburi/plant_page21.php?plantid=199&page=9

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication