ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Saccharum spontaneum L.
ชื่อพ้อง (Synonym)  Imperata klaga Jungh., Imperata spontanea (L.) P.Beauv., Saccharum arenicola Ohwi, Saccharum caducum Tausch, Saccharum canaliculatum Roxb.
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  อ้อยป่า  
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  wild sugarcane

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Family  Poaceae
    Genus  Saccharum
          Species  spontaneum
              Variety  

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ (Botanical characteristics)

วัชพืชข้ามปี วัชพืชประเภทใบแคบ อายุปีหลายปี มีลำต้นใต้ดิน แตกหน่อจำนวนมาก ลำต้นเหนือดินตั้งตรง สูงได้ถึง 3 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่ได้ถึง 1. 5 เซนติเมตร สีเขียวเทาขาว แข็งแต่คม ตรงกลางกลวง ออกรากตามข้อ ปล้องเรียบ ตรงบริเวณข้อใหญ่และหนากว่าปล้อง ใบรูปแถบ ปลายใบแหลม เป็นร่อง อาจยาวได้ถึง 1 เมตร กาบใบและแผ่นใบมีไขสีขาว ดอกเป็นช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ขนาดใหญ่ ยาว 3050 เซนติเมตร ช่อดอกย่อยยาว 34 มิลลิเมตร ปกคลุมด้วยขนขาวคล้ายไหมสีเงิน ยาว 36 เท่าของช่อดอกย่อย และติดอยู่จนเป็นเมล็ด สร้างเมล็ดจำนวนมาก ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด เหง้า และลำต้นเหนือดิน

ถิ่นที่อยู่ (Habitat)

เป็นพืชที่ชอบดินที่มีความชื้นสูง มักพบขึ้นตามริมคันคลอง ตลิ่ง ริมหนอง บึง สามารถเจริญเติบโตได้ทั้งในดินอุดมสมบูรณ์ และดินที่มีธาตุอาหารต่ำ จะเจริญเติบโตอย่างมากในดินที่มีความชื้นสูงตลอด โดยเฉพาะในดินปนทราย พบเป็นวัชพืชใน พืชสวน พืชไร่อายุยาว เช่น ทุเรียน มังคุด อ้อย สับปะรด ในต่างประเทศมีรายงานเป็นวัชพืชใน ฝ้าย ข้าวฟ่าง ข้าว พืชอาหารสัตว์ ชา กาแฟ

การแพร่กระจาย (Distribution)

มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปแอฟริกา และเอเชีย แล้วแพร่กระจายไปยังเขตร้อนในทวีปอื่น

พืชปลูกที่พบวัชพืชระบาด (Infestation in crop)

    Ananas comosus (สับปะรด : pineapple)
    Camellia sinensis (ชา : tea)
    Gossypium hirsutum (ฝ้าย : cotton)
    Nicotiana tabacum (ยาสูบ : tobacco)
    Oryza sativa (ข้าว : rice)
    Pennisetum glaucum (หญ้าไข่มุก : pearl millet)
    Saccharum officinarum (อ้อย : sugarcane)
    Sorghum bicolor (ข้าวฟ่าง : sorghum)
    Triticum aestivum (ข้าวสาลี : wheat)
    Zea mays (ข้าวโพด : corn, maize)
    Arachis hypogaea (ถั่วลิสง : groundnut, peanut, Monkey Nut)
    Corchorus olitorius (ปอกระเจาฝักยาว : Tossa Jute, Jew's Mallow)

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

-

วิธีการควบคุม (Control measure)

เลาหรือพง จัดเป็นวัชพืชประเภทใบแคบ อายุหลายฤดู หรือหลายปี ที่สามารถขยายพันธุ์ด้วยส่วนของลำต้นทั้งใต้ดินและเหนือดิน การควบคุมโดยการถอน ตัด ฟัน หรือไถ ต้องเก็บส่วนที่ยังสามารถขยายพันธุ์ออก ซึ่งอาจยุ่งยากและใช้แรงงานมาก อาจต้องใช้สารกำจัดวัชพืชร่วมด้วย เช่น หากเป็นต้นโต ใบแก่แล้ว อาจตัดฟัน ให้แตกใบใหม่ แล้วฉีดพ่นด้วยสารกำจัดวัชพืชประเภทดูดซึม เช่น glyphosate อย่างไรก็ตาม การใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทใช้หลังวัชพืชงอก บางครั้งอาจได้ผลลดลงเมื่อวัชพืชอายุมากขึ้น เนื่องจากเนื้อเยื่อภายในของพืชเปลี่ยนไป คือเมื่อพืชมีอายุมากขึ้นเยื่อหุ้มเซลของเนื้อเยื่อชั้นต่างๆ หนาขึ้น มีแป้งสะสมมาก ท่อลำเลียงมีการพัฒนาน้อย ทำให้สารกำจัดวัชพืชที่พ่นลงไปไม่สัมผัสกับเซล ไม่เกิดการดูดซึมสารเข้าไปในพืช ประสิทธิภาพจึงลดลง ดั้งนั้นจึงควรฉีดสารกำจัดวัชพืชในระยะที่วัชพืชยังไม่แก่ นอกจากนี้ยังต้องคำนึงพิษต่อพืชปลูก และต้องศึกษาอัตรา ช่วงเวลาและวิธีการใช้ ที่ระบุในฉลากของสารกำจัดวัชพืชแต่ละชนิดให้ดีก่อนใช้

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Crop Protection Compendium. 2011. URL: http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[2] Global Invasive Species Database. 2005. Paspalum scrobiculatum (grass). URL: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1423&lang=EN
[3] Harada, J., H. Shibayama and H. Morita. 1996. Weeds in the Tropics. Association for International Cooperation of Agriculture & Forestry, Japan. Sanbi Printing. 304 p.
[4] Plants Database. 2013. Needle and thread. Natural Resources Conservation Service (NRCS). USDA. URL: http://plants.usda.gov/java/
[5] Scher, J.L. and D.S. Walters. 2010. Federal noxious weed disseminules of the U.S. Factsheets: Saccharum spontaneum L. California Department of Food and Agriculture, and Center for Plant Health Science and Technology, USDA, APHIS, PPQ. URL:http://itp.lucidcentral.org/id/fnw/key/FNW_Grasses/Media/Html/ fact_sheets/Rottboellia_cochinchinensis.htm
[6] Simon, B.K. and Y. Alfonso. 2011. AusGrass2. URL: http://ausgrass2.myspecies.info/content/ setaria-verticillata
[7] The Plant List. 2010. Version 1. Cyperus difformis L. Published on the Internet. URL: http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-236342
[8] พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ. หน้า 106-134, 467-492, 225-239.
[9] ระบบสืบค้นข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2555. URL:http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/search_page.asp

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication