ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Pyricularia oryzae Cavara
ชื่อพ้อง (Synonym)  Ceratosphaeria grisea [teleomorph], Dactylaria oryzae [anamorph], Phragmoporthe grisea [teleomorph], Piricularia grisea [anamorph], Piricularia oryzae [anamorph], Pyricularia grisea [anamorph], Pyricularia oryzae [anamorph], Trichothecium griseum [anamorph]

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Ascomycota
    Class  Sordariomycetes
       Order  Magnaporthales
          Family  Magnaporthaceae
             Genus  Pyricularia
             Species  oryzae
              Race/Pathover  

ชื่อโรค (Disease name)

ชื่อโรคภาษาไทย (Disease name, Thai)  โรคใบไหม้
ชื่อโรคภาษาอังกฤษ (Disease name)  blast of rice

ลักษณะอาการของโรค (Disease symptoms and developments)

ใบมีแผลจุดสีน้ำตาลคล้ายรูปตา มีสีเทาอยู่ตรงกลาง อาการรุนแรงกล้าข้าวจะแห้งตาย อาการคล้ายถูกไฟไหม้ ส่วนของพืชที่ถูกทำลาย: ดอก, ใบ, เมล็ด, ลำต้น

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ข้าว : rice (Oryza sativa)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

None Data

แหล่งที่มาของเชื้อ (Source of inoculums)

-ดอก, ใบ, ลำต้น, เมล็ด
-พบโรคในแปลงที่ต้นข้าวหนาแน่น ใส่ปุ๋ยอัตราสูง และมีสภาพแห้งในตอนกลางวันและชื้นจัดในตอนกลางคืน

การแพร่กระจาย (Distribution)

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมของการเกิดโรค (Favorable condition)

อุณหภูมิ 22-25^oC สภาพแห้งในตอนกลางวันและชื้นจัดในเวลากลางคืน

วิธีการควบคุม (Control measure)

-ใช้พันธุ์ต้านทานโรค เช่น กู้เมืองหลวง ขาวโปร่งไคร้ น้ำรู้ เหนียงแพร่ พลายงาม ดอกพะยอม สันป่าตอง1 หางยี71 พิษณุโลก1 สุรินทร์ 1 เหนียงอุบล2 ปราจีนบุรี 1 สุพรรณบุรี2 สุพรรณบุรี60 สุพรรณบุรี90 และชัยนาท1
-หว่านเมล็ดพันธุ์ในอัตราที่เหมาะสม คือ 15-20 กก/ไร่ ควรมีการแบ่งแปลงให้มีการระบายถ่ายเทอากาศดี และไม่ควรใส่ปุ๋ย N สูงเกินไป ถ้าสูงถึง 50 กก/ไร่ โรคไหม้จะพัฒนาอย่างรวดเร็วคลุกเมล็ดพันธุ์ด้วยสารปกป้องกำจัดเชื้อรา เช่น คาซูกะมัยซิน ไตรไซคลาโซล คาร์เบนดาซิม โปคลอราซ ตามอัตราที่ระบุ ในแหล่งที่เคยมีโรคระบาดและพบแผลใบไหม้ทั่วไป ควรฉีดพ่นสารกำจัดเชื้อรา เช่น คาซูกะมัยซิน อีอิเฟนฟอส ไตรไซคลาโซล ไอโซโปรไธไอเลน คาร์เบนดาซิม ตามอัตราที่ระบุ

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Crop Protection Compendium. 2011. URL http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[2] IRRI/Rice Doctor. 2012. URL http://www.knowledgebank.irri.org/
[3] UniProt Taxonomy. 2012. URL http://www.uniprot.org/taxonomy/
[4] วิชิต ศิริสันธนะ, วิชชุดา รัตนากาญจน์, รัศมี ฐิติเกียรติพงศ์ และ วันพร เข็มมุกด์. 2553. โรคข้าวที่สำคัญในประเทศไทย: การวินิจฉัย สุ่มสำรวจ และประเมิณความรุนแรงของโรค. กลุ่มวิชาการ สำนักวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. 55 หน้า.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication