ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Potato virus Y
ชื่อพ้อง (Synonym)  
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  ไวรัสวายมันฝรั่ง
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Acronyms)  PVY

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Order  Virus families not assigned to an order
     Family  Potyviridae
          Genus  Potyvirus
             Species  Potato virus Y
              Race/Pathovar  PVY strain O, PVY strain N and PVY strain C
              Strain/Type/Serotype  

ชื่อโรค (Disease name)

ชื่อโรคภาษาไทย (Disease name, Thai)  โรคใบด่างไวรัสวายมันฝรั่ง
ชื่อโรคภาษาอังกฤษ (Disease name)  potato virus Y

ลักษณะอาการของโรค (Disease symptoms and developments)

ลักษณะอาการหลัก: ใบด่างแบบขอบแผลตัดกันชัดเจน (mosaic) และเส้นใบแห้งตาย (vein necrosis) โดยจะเริ่มปรากฏอาการเส้นใบแห้งตายทางด้านท้องใบก่อน ถ้าเป็นรุนแรงอาการเส้นใบแห้งตายจะปรากฏด้านหลังใบ ต่อมาใบประกอบจะแห้งตายทั้งใบ และแห้งเหี่ยวเป็นเส้นห้อยติดอยู่กับลำต้น (leaf-drop streak) โดยจะเริ่มจากส่วนบริเวณโคนต้นขึ้นไป บางครั้งอาการรุนแรงมากจะพบว่าต้นมันฝรั่งจะเหลือแต่ใบยอด และต้นจะแห้งตาย อาการที่ใบทำให้ใบด่าง ใบไหม้ ใบจุดแผลสีน้ำตาล อาการที่หัวมันมีผิวเป็นรอยแผลวงแหวนสีน้ำตาล
ส่วนของพืชที่ถูกทำลาย: ใบ, กิ่งก้าน, ลำต้น, หัว
symptom keyword: mosaic, necrosis

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

มันฝรั่ง : potato (Solanum tuberosum)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

มะเขือเทศ : tomato (Lycopersicon esculentum)
พริก, พริกหวาน, พริกชี้ฟ้า : chili, pepper, bell pepper, goat pepper (Capsicum annuum)
ลำโพง : jimson weed (Datura stramonium)

แหล่งที่มาของเชื้อ (Source of inoculums)

แพร่ระบาดไปกับหัวมันฝรั่งเป็นโรค เชื้อถ่ายทอดได้ดีจากต้นเป็นโรคลงสู่หัวมันฝรั่ง

พาหะ (Vector)

เพลี้ยอ่อนยาสูบ (Myzus persicae Sulz.) ถ่ายทอดได้โดยวิธีกล

การแพร่กระจาย (Distribution)

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมของการเกิดโรค (Favorable condition)

วิธีการควบคุม (Control measure)

-ใช้หัวพันธุ์มันฝรั่งที่มีเปอร์เซ็นต์ปลอดโรคสูง
-ผ่าหัวปลูกควรจุ่มมีดในน้ำยาฆ่าเชื้อทุกครั้งเพื่อป้องกันการถ่ายทอดเชื้อ
-ตรวจแปลงและถอนต้นเป็นโรคมาทำลายระหว่างการปลูกในช่วงเดือนแรกเพื่อกำจัดแหล่งเชื้อ ป้องกันการระบาดภายในแปลงปลูก

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] ธีระ สูตะบุตร. 2532. โรคไวรัสและโรคคล้ายไวรัสของพืชสำคัญในประเทศไทย. ห้างหุ้นส่วนจำกัด ฟันนี่พับบลิชชิ่ง, กรุงเทพฯ. 310 หน้า.
[2] สุพัฒน์ อรรถธรรม. 2552. โรคพืชที่เกิดจากเชื้อไวรัส. บริษัทเพชรรุ่งการพิมพ์ จำกัด, นนทบุรี. 206 หน้า.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication