ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Meloidogyne graminicola Golden & Birchfield 1965
ชื่อพ้อง (Synonym)  -
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  -
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  Rice root knot nematode

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Nematoda (CABI, 2014)
    Class  Secernentea
        Order  Tylenchida
           Family  Meloidogynidae
              Genus  Meloidogyne
                 Species  graminicola

ชื่อโรค (Disease name)

ชื่อโรคภาษาไทย (Disease name, Thai)   
ชื่อโรคภาษาอังกฤษ (Disease name)   

ลักษณะอาการของโรค (Disease symptoms and developments)

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ข้าว : rice (Oryza sativa)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

หอมหัวใหญ่ : onion (Allium cepa)
ข้าวฟ่าง : sorghum (Sorghum bicolor)
ข้าวสาลี : wheat (Triticum aestivum)
ข้าวโพด : corn, maize (Zea mays)
มะเขือเทศ : tomato (Lycopersicon esculentum)
กระเทียม : garlic (Allium sativum)
มะเขือยาว : egg plant (Solanum melongena)
ถั่วเหลือง : soyabean (Glycine max)
แตง, แตงกวา : cucumber (Cucumis sativus)

ส่วนของพืชที่ใช้เป็นที่อาศัย (Harboring plant part)

ราก

แหล่งที่มาของเชื้อ (Source of inoculums)

ราก,ต้นกล้า ดิน,น้ำ,เครื่องมือและอุปกรณ์การเกษตร

พาหะ (Vector)

การแพร่กระจาย (Distribution)

พบได้ทั่วไปในเขตร้อนและเขตอบอุ่น เช่น ในประเทศสหรัฐอเมริกา อินเดีย ไทย สำหรับประเทศไทย Taylor (1968) รายงานการพบไส้เดือนฝอยชนิดนี้เป็นครั้งแรกในนาข้าว ต่อมาพบทั่วประเทศ

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (Favorable condition)

Meloidogyne graminicola พบได้ในดินแห้ง และดินที่มีน้ำท่วมขัง (ลึกและตื้น) ไส้เดือนฝอยชนิดนี้มีการปรับตัวในการอยู่ในน้ำทั้งในสภาพไข่ และตัวอ่อนได้นาน จากการศึกษาพบว่า ไข่ของ Meloidogyne graminicola สามารถมีชีวิตอยู่ในดินน้ำขังได้นานถึง 14 เดือน

วิธีการควบคุม (Control measure)

เพิ่มปุ๋ย ธาตุอาหารในดิน ใช้พันธุ์ข้าวต้านทาน เช่น กข6 พันธุ์หม่องคะมายและขาวดอกมะลิ 105 (ลือชัย, 2528) ปลูกพืชหมุนเวียน และกำจัดพืชอาศัยของไส้เดือนฝอยเช่น หญ้านกสีชมพู ข้าวฟ่าง ผักคะน้า มะเขือเทศ ถั่วเหลือง แตงกวา หอมและกระเทียม

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Arayarangsarit, L. 1987. Yield ability of rice varieties in field infested with root-knot nematode. Int. Rice Res. Newsl. 12(5):14.
[2] Buangsuwan, D., P. Tonboon-ek, G. Rujirachoon, A.J. Braun, and A.L. Taylor. 1971. Rice diseases and pests of Thailand. p. 61-67. Rice Protection Research Center, Ministry of Agriculture, Bangkok.
[3] CABI. 2011. URL http://www.cabi.org
[4] CABI. 2014. Invasive Species Compendium: Helicotylenchus multicinctus. http://www.cabi.org/isc/datasheet/26826
[5] Taylor, A.L. 1986. Nematode problems of rice. p. 68-80. In G.C. Smart, Jr. and V.G. Perry (eds.). Tropical Nematology. University of Florida Press, Gainesville.
[6] ลือชัย อารยะรังสฤษฎ์. 2528. ความต้านทานของข้าวบางพันธุ์ต่อไส้เดือนฝอนรากปม (Meloidogyne graminicola Golden & Birchfield). วิทยานิพนธ์ปริญญาโท. ภาควิชาโรคพืช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 76 หน้า.
[7] วิชชุดา พลเวียง. 2529. ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชในนาข้าวของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท. ภาควิชาโรคพืช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 175 หน้า.
[8] สืบศักดิ์ สนธิรัตน. 2552. ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. สมาคมนักโรคพืชแห่งประเทศไทย, กรุงเทพฯ. 274 หน้า.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication