ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Heterodera zeae Koshy, Swarup and Sethi, 1970
ชื่อพ้อง (Synonym)  -
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  -
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  Corn cyst nematode

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Nematoda (Crop Protection Compendium, 2011)
    Class  Secernentea
        Order  Tylenchida
           Family  Heteroderidae
              Genus  Heterodera
                 Species  zeae

ชื่อโรค (Disease name)

ชื่อโรคภาษาไทย (Disease name, Thai)   
ชื่อโรคภาษาอังกฤษ (Disease name)   

ลักษณะอาการของโรค (Disease symptoms and developments)

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ข้าวโพด : corn, maize (Zea mays)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

ข้าวฟ่าง : sorghum (Sorghum bicolor)
ข้าวสาลี : wheat (Triticum aestivum)
shortawn foxtail, Sonoma shortawn foxtail (Alopecurus aequalis)
ข้าวโอ๊ต : oat (Avena sativa)
เดือย : Pearl barley Adlay Ma Yuen (Coix lacryma-job)
ข้าวบาร์เลย์ : barley (Hordeum vulgare)
หญ้ากินนี : proso millet (Panicum miliaceum)
ข้าวฟ่าง, ฟ่างหางหมา : foxtail millet (Setaria italica)
ข้าว : rice (Oryza sativa)
อ้อย : sugarcane (Saccharum officinarum)
หญ้าซูดาน : sudan grass (Sorghum sudanense)
ข้าวฟ่างสมุทรโคดม : millet grass (Sorghum vulgare)
พืชตระกูลส้ม : (Citrus spp.)
ปอกระเจาฝักกลม : White Jute (Corchorus capsularis)
แพร์ : European pear (Pyrus communis)
อัลมอนด์ : almond, sweet almond (Prunus dulcis)
หัวไชท้าว : radish (Raphanus sativus)
มะเขือเทศ : tomato (Lycopersicon esculentum)

ส่วนของพืชที่ใช้เป็นที่อาศัย (Harboring plant part)

ราก

แหล่งที่มาของเชื้อ (Source of inoculums)

ราก,ต้นกล้า,ดิน,น้ำ,เครื่องมือและอุปกรณ์การเกษตร

พาหะ (Vector)

การแพร่กระจาย (Distribution)

Chinnasri et al. (1994) รายงานการสำรวจพบไส้เดือนฝอยชนิดนี้ในแปลงข้าวโพดภายในสถานีทดลองพืชไร่พระพุทธบาท จังหวัดลพบุรี 

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (Favorable condition)

อุณหภูมิที่มากกว่า 25 องศาเซลเซียสมีความเหมาะสมต่อการเข้าทำลายและการเจริญเติบโตของไส้เดือนฝอย อย่างไรก็ตามพบว่า ทีอุณหภูมิระหว่าง 10-15 องศาเซลเซียส ไข่จำนวน 10-20, เท่านั้นที่สามารถฟักออกมาได้ วงจรชีวิตของไส้เดือนฝอย H. zeae อยู่ในราว 15-17 วัน ที่อุณหภูมิ 27-39 องศาเซลเซียส และมีการคาดการณ์ว่า ในข้าวโพดหนึ่งฤดูการปลูกนั้น ไส้เดือนฝอย H. zeae จะสามารถครบวงจรชีวิตได้ 6-7 ครั้ง ในการศึกษาที่ Maryland พบว่า ตัวอ่อนระยะทำลายของไส้เดือนฝอย H. zeae สามารถอยู่รอดในดิน silty-clay เป็นระยะเวลานานถึง 19 เดือนโดยปราศจากพืชอาศัย นอกจากนี้พบว่า ไส้เดือนฝอยยังสามารถอยู่รอดในดินที่มีอุณหภูมิ 2 องศาเซลเซียสได้นานถึง 51 เดือน

วิธีการควบคุม (Control measure)

ปลูกพืชหมุนเวียนกับพืชที่ไม่ใช่พืชอาศัยของไส้เดือนฝอย

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Chinnasri, B., N. Tangchitsomkid and Y. Toida. 1994. Heterodera zeae on Maize in Thailand. Japanese Journal of Nematology 24: 35-38.
[2] Crop Protection Compendium. 2011. URL http://www.cabi.org/cpc/default.aspx?site=161&page=4063
[3] Nasir, M., D.B. Letham, S.J. Singh and P.J. Wilcock. 1998. Maize diseases of Australia and the world. Australian Quarantine and Inspection Service, Australia.
[4] กรมวิชาการเกษตร. 2537. ดรรชนีโรคพืชในประเทศไทย. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
[5] สืบศักดิ์ สนธิรัตน. 2552. ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. สมาคมนักโรคพืชแห่งประเทศไทย, กรุงเทพฯ. 274 หน้า.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication