ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Hirschmanniella oryzae (van Breda de Haan, 1902) Luc & Goodey, 1964
ชื่อพ้อง (Synonym)  Anguillulina oryzae (van Breda de Haan) T. Goodey, 1932,Hirschmannia oryzae (van Breda de Haan) Luc and Goodey, 1962,Hirschmanniella nana Siddiqi, 1966,Radopholus oryzae (van Breda de Haan) Thorne, 1949,Rotylenchus oryzae (van Breda de Haan) Filipjev & Schuurmans Stekhoven, 1914,Tylenchus apapillatus Immamura, 1931,Tylenchus oryzae van Breda de Haan, 1902
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  ไส้เดือนฝอยรากข้าว
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  rice root nematode

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Nematoda (Ferris, 2013)
    Class  Secernentea
        Order  Tylenchida
           Family  Pratylenchidae
              Genus  Hirschmanniella
                 Species  oryzae

ชื่อโรค (Disease name)

ชื่อโรคภาษาไทย (Disease name, Thai)   
ชื่อโรคภาษาอังกฤษ (Disease name)   

ลักษณะอาการของโรค (Disease symptoms and developments)

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ข้าว : rice (Oryza sativa)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

กระเจี๊ยบเขียว : okra (Abelmoschus esculentus)
อ้อย : sugarcane (Saccharum officinarum)
มะเขือเทศ : tomato (Lycopersicon esculentum)
ข้าวสาลี : wheat (Triticum aestivum)
ข้าวโพด : corn, maize (Zea mays)

ส่วนของพืชที่ใช้เป็นที่อาศัย (Harboring plant part)

ราก

แหล่งที่มาของเชื้อ (Source of inoculums)

ราก,ต้นกล้า ดิน,น้ำ,เครื่องมือและอุปกรณ์การเกษตร

พาหะ (Vector)

การแพร่กระจาย (Distribution)

สืบศักดิ์ (2552) รายงานว่า ในปี 1952 Throne รายงานพบไส้เดือนฝอยนี้ (ในขณะนั้นใช้ชื่อว่า Radopholus oryzae) ในนาข้าว เกษตรกลาง บางเขน ต่อมา อรุณ (1962) รายงานการพบไส้เดือนฝอยชนิดนี้ในนาข้าวทั่วประเทศไทย

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (Favorable condition)

สามารถอยู่รอดและระบาดได้มากยิ่งขึ้นในสภาพน้ำขัง เมื่อเปรียบเทียบกับสภาพข้าวน้ำแห้ง หรือมีการระบายน้ำที่ดี

วิธีการควบคุม (Control measure)

เพิ่มปุ๋ย ธาตุอาหารในดิน ควบคุมวัชพืช
ใช้พันธ์ต้านทาน
ปลูกพืชหมุนเวียนกับพืชที่ไม่ใช่พืชอาศัยของไส้เดือนฝอย
ใช้สารเคมี

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] CABI. 2011. URL http://www.cabi.org
[2] CABI/EPPO. 2000. Hirschmaniella oryzae. Distribution Maps of Plant Diseases, Map No. 813. Wallingford, UK: CAB International.
[3] EPPO. 2006. PQR database (version 4.5). Paris, France: European and Mediterranean Plant Protection Organization. URL www.eppo.org
[4] Ferris, H. 2013. Meloidogyne coffeicola. Nemaplex. URL http://plpnemweb.ucdavis.edu/nemaplex/Taxadata/G076s22.HTM
[5] Timm, R.W. 1965. A preliminary survey of plant parasitic nematodes of Thailand and the Philippines. Report of South East Asia Treaty Organization. URL http://www.cabdirect.org/abstracts/19660802267.html?freeview=true
[6] พินิจ หวังสมนึก. 2525. เปรียบเทียบการสืบพันธุ์และอัตราการเจาะเข้าของไส้เดือนฝอยรากข้าวในรากข้าวบางพันธุ์. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท. ภาควิชาสัตววิทยา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 53 หน้า.
[7] วิชชุดา พลเวียง. 2529. ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชในนาข้าวของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท. ภาควิชาโรคพืช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 175 หน้า.
[8] สมศักดิ์ ศรีอำไพ. 2506. การศึกษาความต้านทานต่อการเข้าไปในรากและความเสียหายของข้าวบางพันธุ์เนื่องจากไส้เดือนฝอยรากข้าว. วิทยานิพนธ์ปริญญาตรี. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. กรุงเทพฯ.
[9] สืบศักดิ์ สนธิรัตน. 2552. ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. สมาคมนักโรคพืชแห่งประเทศไทย, กรุงเทพฯ. 274 หน้า.
[10] สืบศักดิ์ แย้มสนรัตน์. 2506. การศึกษาความเสียหายของข้าวพันธุ์เบาที่เกิดจากไส้เดือนฝอยรากข้าวและพืชอาศัยอื่น ๆ. วิทยานิพนธ์ปริญญาตรี. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication