ชื่อศัตรูพืช (Name of pest)

ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name)  Rattus losea (Swinhoe)
ชื่อพ้อง (Synonym)  Rattus exiguous, Rattus losea exiguous
ชื่อสามัญภาษาไทย (Common name , Thai)  หนูนาเล็ก
ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ (Common name)  lesser ricefield rat

ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน (Taxonomic information)

Phylum  Chordata
    Class  Mammalia
       Order  Rodentia
           Family  Muridae
              Genus  Rattus
                Species  losea

ลักษณะการทำลาย (Infestation)

พบทำลายข้าว ธัญพืช และพืชไร่ต่างๆ ตั้งแต่ระยะปลูกไปจนถึงเก็บเกี่ยว ในสวนลำไยกินผลลำไยระยะผลเขียว และผลแก่เมล็ดที่ใช้ปลูก ระยะต้นอ่อน และผลผลิตของข้าวหรือพืชอื่นๆ จะถูกกินเป็นอาหารและกัดแทะเพื่อลับฟันเมล็ด ลำต้นพืช และผล

พืชอาศัย (Host range)

พืชอาศัยหลัก (Main host)

ข้าว : rice (Oryza sativa)

พืชอาศัยอื่นๆ (Other host)

ข้าวโพด : corn, maize (Zea mays)
ถั่วเหลือง : soyabean (Glycine max)
ถั่วเขียว : Mung BeanGreen BeanGreen GramGolden Gram (Vigna radiata)
ปาล์มน้ำมันแอฟริกัน : African oil palm (Elaeis guineensis)
ข้าวสาลี : wheat (Triticum spp.)
ข้าวฟ่าง, ฟ่างหางหมา : foxtail millet (Setaria italica)
ถั่วเขียว : Mung BeanGreen BeanGreen GramGolden Gram (Vigna radiata)
กาแฟ : coffee plant (Coffea spp.)
พืชตระกูลหญ้า : grass (Gramineae)

ส่วนของพืชที่ใช้เป็นที่อาศัย (Harboring plant part)

ขุดรูอาศัยตามคันนาใหญ่ หรือตามคันดินข้างคูคลอง บริเวณที่วัชพืชขึ้นหนาแน่น บางครั้งขุดรูอาศัยในนาข้าวที่แห้ง (ระยะเก็บเกี่ยว)

การแพร่กระจาย (Distribution)

พบในนาข้าวแถบภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (Favorable condition)

นาข้าว และพืชไร่อื่นๆ

ศัตรูธรรมชาติ (Natural enemy)

แมวป่า พังพอน นกเหยี่ยว งูชนิดต่างๆ นกแสก มนุษย์ ฯลฯ

วิธีการควบคุม (Control measure)

ใช้วิธีการป้องกันกำจัดหนูแบบผสมผสาน เช่น วิธีกล กายภาพ และการเขตกรรม ใช้สารชีวินทรีย์กำจัดหนู (ค๊อคซิเดียนปรสิตโปรโตซัว, Sarcocystis singaporensis) หรือ ศัตรูธรรมชาติ หรือร่วมกับการใช้สารเคมีกำจัดหนู เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง (Reference)

[1] Lekagul, B. and J.A. McNeely. 1977. Mammals of Thailand. Association for Conservation of Wildlife. Kuruspa, Bangkok. 457 p.
[2] กลุ่มงานสัตววิทยาการเกษตร กองกีฏและสัตววิทยา. 2544. หนูและการป้องกันกำจัด. กรมวิชาการเกษตร. 136 หน้า
[3] สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กลุ่มวิจัยกีฏและสัตววิทยา. 2551. คำแนะนำการใช้สารป้องกันกำจัดแมลงและสัตว์ศัตรูพืช. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ. 295 หน้า.

แหล่งเก็บรักษาตัวอย่างอ้างอิง (Specimen depository)

สถานภาพศัตรูพืช (Pest status)

Presence

☐ Present: in all parts of the area
☐ Present: only in some areas
☐ Present: except in specified pest free areas
☐ Present: in all parts of the area where host crop(s) are grown
☐ Present: only in some areas where host crop(s) are grown
☐ Present: only in protected cultivation
☐ Present: seasonally
☐ Present: but managed
☐ Present: subject to official control
☐ Present: under eradication
☐ Present: at low prevalence

Absence

☐ Absent: no pest records
☐ Absent: pest eradicated
☐ Absent: pest no longer present
☐ Absent: pest records invalid
☐ Absent: pest records unreliable
☐ Absent: intercepted only

Transience

☐ Transient: non-actionable
☐ Transient: actionable, under surveillance
☐ Transient: actionable, under eradication